Pracujesz ciężko za granicą, aby zapewnić lepszą przyszłość swojej rodzinie, a Twoje dziecko czeka na Ciebie w Polsce? Zastanawiasz się, czy masz prawo do Kindergeld, niemieckiego zasiłku rodzinnego? To pytanie jest niezwykle istotne dla wielu polskich rodzin, które rozdziela granica.
Skomplikowane przepisy Unii Europejskiej
Przepisy dotyczące świadczeń rodzinnych w obrębie Unii Europejskiej są zawiłe i skomplikowane. Szczególnie w Niemczech trudności interpretacyjne budzi tzw. miejsce zamieszkania uprawnionego, ściśle powiązane z rezydencją podatkową. Niemiecki urząd Familienkasse oraz sądy finansowe często analizują stan faktyczny niezwykle szczegółowo, przyglądając się każdemu detalowi życia i pracy osoby pracującej w Niemczech.
Jeżeli chcesz wiedzieć, czy przysługuje Ci świadczenie Kindergeld, zapoznaj się z naszym artykułem: Kindergeld – renta niemiecka.
Twoje centrum życiowe – kluczowy element wniosku o Kindergeld
Jednym z najtrudniejszych wyzwań, z którymi mierzą się rodzice ubiegający się o Kindergeld, jest konieczność wykazania, gdzie znajduje się ich centrum życiowe. Może wydawać się, że skoro pracujesz w Niemczech i odprowadzasz tam podatki, to sprawa jest jasna. Nic bardziej mylnego. Niemiecki Sąd Finansowy może mieć wątpliwości, zwłaszcza gdy dziecko mieszka w Polsce, a Ty dzielisz swoje życie między dwa kraje.
Podstawa prawna
Zgodnie z § 62 niemieckiej ustawy o podatku dochodowym, osobą uprawnioną do pobierania świadczenia rodzinnego w Niemczech jest każdy, kto ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Niemczech, lub bez miejsca zamieszkania czy zwykłego pobytu w Niemczech podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, lub jest traktowany jako podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zgodnie z art. 1 ust. 3 tejże ustawy. To właśnie ten przepis stwarza ogromne trudności interpretacyjne.
Przykład z praktyki
Ostatnio reprezentowaliśmy klientkę, której sytuacja dobitnie pokazuje, jak złożone mogą być te sprawy. Przed Sądem Finansowym w Lipsku musieliśmy stawić czoła trudnym pytaniom:
- Kto sprawuje codzienną opiekę nad dzieckiem w Polsce?
- Jakie są relacje rodzinne naszej klientki?
- Gdzie spędza święta?
- Gdzie robi zakupy spożywcze i tankuje paliwo?
Sędzia dociekał nawet szczegółów dotyczących miejsca pracy klientki, a nawet rodzaju wykonywanej przez nią pracy – czy na przykład była to praca w środowisku specyficznym.
Wszystko po to, by wykazać, że centrum interesów życiowych kobiety jest Polska, a nie Niemcy. Pozwoliłoby to niemieckiej Familienkasse zaoszczędzić na wypłacanym jej świadczeniu.
Dokumentacja – niezbędna podstawa wniosku
Kindergeld wymaga solidnych podstaw dowodowych. Urzędowe zaświadczenie o niemieckiej rezydencji podatkowej, choć ważne, nie ma niestety mocy wiążącej dla sądu w tych sprawach. To znaczy, że wydane przez niemiecki urząd skarbowy zaświadczenie o rezydencji podatkowej w Niemczech ciągle jeszcze może nie oznaczać, że właśnie na terytorium Niemiec posiadasz centrum interesów życiowych.
Jeśli w Niemczech wprawdzie mieszkasz, ale to nie tu masz zamiar stałego pobytu, nie zależy Ci na utrzymaniu mieszkania celem zamieszkiwania w nim, nie tankujesz tu zwyczajowo paliwa czy nie korzystasz z prądu (warto zachować wszystkie rachunki), możesz popaść w tarapaty. Sąd lub urząd mogą uznać, że w Niemczech wprawdzie mieszkasz, ale pobyt taki nie stanowi Twojego centrum życiowego. Wówczas dla potrzeb ustalenia kraju pierwszeństwa w wypłacaniu świadczeń rodzinnych, krajem, w którym mieszkasz, będzie Polska, tym bardziej że właśnie w Polsce pozostawiłeś dziecko z babcią, ciocią lub innym członkiem rodziny.
Ostatnia deska ratunku
Co może zrobić różnicę? Odpowiednie zaświadczenie z urzędu skarbowego w Niemczech, które jednoznacznie wskazuje, że 90% Twoich dochodów pochodzi z Niemiec. Taka opcja jest możliwa, ale wymaga dodatkowych działań zgodnych z § 1 ust. 3 EStG, niemieckiej ustawy o podatku dochodowym.
Co zrobić, gdy sąd ma wątpliwości?
Jeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji, nie poddawaj się. Warto zawczasu zbierać materiał dowodowy:
- Zeznania sąsiadów lub wynajmującego potwierdzające, że w mieszkaniu, które wynajmujesz, rzeczywiście mieszkasz.
- Paragony za paliwo.
- Faktury zakupu artykułów spożywczych.
- Rachunki za prąd potwierdzające zużycie w danym miesiącu.
Jeżeli jednak, tak jak w przypadku naszej klientki, nie jesteś w stanie sprostać tym wymaganiom, warto powołać się na osiąganie w Niemczech 90% dochodów oraz wykazanie tego faktu przed urzędem lub sądem. Wówczas miejsce zamieszkania utraci na znaczeniu i nie będzie brane pod uwagę w ustalaniu prawa do Kindergeld.
Wnioski i podsumowanie
Kindergeld to nie tylko kwestia finansów, ale także sprawa, która dotyka emocjonalnej strony życia wielu rodzin. Jeśli pracujesz w Niemczech, a Twoje dziecko mieszka w Polsce, przygotowanie wniosku to proces, który wymaga nie tylko wiedzy prawniczej, ale także dokładnej analizy Twojej sytuacji życiowej.
Jeżeli chciałbyś zasięgnąć informacji i dowiedzieć się, jak wygląda Twoja sprawa, nie wahaj się i umów się na konsultację prawną. Ilość spraw o zwrot świadczeń ostatnimi czasy jest zatrważająca. Warto znać swoje prawa, by nie musieć zwracać świadczeń z powodów, którym nie zawiniłeś.
Skontaktuj się z nami
Masz pytania? Skontaktuj się z nami. Zadbamy o Twoje prawa i finanse.
Umów się na konsultację prawną – www.bktkancelaria.pl/kontakt.
