Wizyta u sprzedawcy w związku z wadliwym towarem potrafi niejednokrotnie wykorzystać do końca nasze pokłady cierpliwości i empatii względem drugiego człowieka, o rozstroju nerwowym nie wspominając. Często błądzimy jak dziecko we mgle nie będąc do końca przekonanym, jakie roszczenia przysługują z tytułu niezgodności towaru z umową. Co dokładnie należy uczynić zgłaszając reklamację u sprzedawcy? Gwarancja czy rękojmia – co wybrać? Jak długo trwają? A przede wszystkim, w jakich sytuacjach zostanie uwzględniona i co, w przypadku jej nieuznania?

Mam nadzieję, że mój artykuł doda nam pewności siebie. Jednocześnie wyposaży w konieczną wiedzę i nie pozwoli zbić z tropu przy zgłaszaniu reklamacji. Warto znać swoje prawa.

Dokonując w sklepie zakupu czegokolwiek zawiązujemy ze sklepem umowę sprzedaży. Bez znaczenia pozostaje fakt, że najczęściej niczego nie podpisujemy. Pamiętajmy! Umowa słowna to też umowa.

Gwarancja i rękojmia – podstawy reklamacji przy zakupie towaru

Wyróżniamy 2 podstawy reklamacji zakupionego towaru:

  • reklamacja z tytułu gwarancji oraz
  • z tytułu rękojmi.

Poniżej postaram się przedstawić zasadnicze różnice pomiędzy gwarancją i rękojmią. Wskażę również ich cechy oraz wzajemną zależność.

Chcesz samodzielnie i skutecznie „wygrać” sprawę z rękojmi lub gwarancji? Przeczytaj naszego e-booka:

GWARANCJA (nie zawsze)

Gwarancji udziela tzw. gwarant. Nie zawsze jest to sprzedawca. Często gwarancji udziela także producent.

Warunki gwarancji wskazane są w dokumencie gwarancyjnym. Reklamację na tej podstawie składamy do gwaranta wskazanego w tym dokumencie.

Oczywiście posiadanie dokumentu gwarancyjnego nie jest konieczne, by móc z gwarancji skorzystać. Ważne jest natomiast, by takie oświadczenie gwarancyjne w ogóle otrzymać. Pamiętajmy, że udzielenie gwarancji przez gwaranta stanowi przejaw jego dobrej woli. Gwarancja może zostać udzielona tylko na określone części składowe towaru, np. gwarancja nieobejmująca paska od zegarka.

Zwykle tryb postępowania wskazany jest na karcie gwarancyjnej. Brak informacji istotnych o czasie trwania gwarancji czy o uprawnieniach kupującego nie powoduje, że gwarancja nam nie przysługuje. Wówczas bierze się pod uwagę przepisy regulujące gwarancję, zawarte w kodeksie Cywilnym, o których poniżej.

Czas trwania gwarancji

Zazwyczaj gwarancja przysługuje nam na okres 2 lat od dnia wydania towaru. Inny termin może być jednak określony w oświadczeniu gwarancyjnym.

Dostarczenie towaru

W przypadku skorzystania z dobrodziejstw gwarancji, często towar musimy wysłać do producenta lub pod inny wskazany w karcie gwarancyjnej adres. Koszty takiego doręczenia pokrywa gwarant, chyba że towar to szafa czterodrzwiowa, lodówka czy inny wielkogabarytowy przedmiot. W takiej sytuacji powinniśmy poinformować gwaranta o wadzie oraz wezwać go do jej usunięcia w miejscu, gdzie towar się znajduje.

Termin wykonania obowiązków gwaranta

Naprawa lub wymiana towaru powinna nastąpić w terminie wskazanym w oświadczeniu gwarancyjnym. Jeśli takiego terminu nie wskazano, gwarant powinien dokonać naprawy lub wymiany w terminie 14 dni od dostarczenia wadliwego towaru lub udostępnienia produktu na miejscu.

Ważne!

Termin gwarancji po dokonaniu naprawy lub wymiany towaru biegnie od nowa. Jeżeli został w przedmiocie wymieniony samoistny element, wówczas na ten właśnie element gwarancja biegnie od nowa. Na pozostałe zaś elementy przedmiotu gwarancja biegnie w dalszym ciągu od daty zakupu towaru.

Zawieszenie biegu terminu z rękojmi

Istotne jest, że jeśli skorzystamy z uprawnień przysługujących nam z tytułu gwarancji, bieg terminu na wykonanie uprawnień z tytułu rękojmi, o której piszę poniżej, zostaje ZAWIESZONY od dnia zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Oznacza to, że pomimo iż, nasze roszczenia z tytułu gwarancji kierujemy np. do producenta, powinniśmy także, najlepiej na piśmie, poinformować o tym samego sprzedawcę, gdyż tylko w tej sytuacji możliwym będzie zawieszenie terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi. Zawieszenie powoduje przedłużenie terminu o czas trwania postępowania reklamacyjnego wynikającego z gwarancji.

Chcesz dowiedzieć się jak skutecznie złożyć reklamację? Obejrzyj nasze darmowe szkolenie prawne:

RĘKOJMIA (zawsze)

Rękojmię regulują przepisy Kodeksu Cywilnego. Osobą, na ręce której składamy reklamację, jest zawsze sprzedawca (sklep).

Wybór podstawy prawnej reklamacji (gwarancja czy rękojmia) zawsze należy do konsumenta!

Towar możemy zareklamować, jeżeli posiada on wadę. To znaczy jest niezgodny z zawartą przez nas umową. Na przykład, gdy kupiliśmy kurtkę, w której materiał rozszedł się po pierwszym praniu). Zareklamować towar znaczy żądać od drugiej strony doprowadzenia do stanu, w którym towar będzie zgodny z zawartą przez nas umową. Zgodny, czyli pozbawiony wady.

Takie przywrócenie zgodności towaru z umową może nastąpić poprzez:

  1. Wymianę rzeczy na rzecz nie posiadającą wad.
  2. Naprawę rzeczy.
  3. Obniżenie ceny.
  4. Odstąpienie od umowy, czyli zwrot pieniędzy za towar połączony ze zwrotem towaru.

Jakie wady skutkują możliwością złożenia reklamacji?

Wyróżniamy dwa rodzaje wad towaru:

  • fizyczne,
  • prawne.

Wady fizyczne towaru to wszystkie te usterki, które powodują, że towar jest niezgodny z umową sprzedaży. Będzie to np.:

  • nie dający się wcisnąć przycisk w telefonie,
  • uszkodzony silnik w samochodzie, jeżeli sprzedawca zapewniał, że poprawnie funkcjonuje,
  • kołdra „wełniana”, która okazała się zwykłym syntetykiem,
  • zegarek „wodoodporny” do 30m, który przestał działać po umyciu w nim rąk lub też
  • sytuacja, w której towar wydany został w stanie niekompletnym, np. laptop został wydany bez kabla ładującego, telefon bez słuchawek.

Wady prawne natomiast to takie usterki towaru, których nie widać. Niemniej jednak istnieją i powodują powstanie roszczenia z tytułu rękojmi względem sprzedawcy. Rzecz będzie obciążona wadą prawną, jeśli:

  • stanowić będzie własność innej osoby, która nie wyraziła zgody na sprzedażlub
  • gdy rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej (zastaw).

Wadą prawną w przypadku sprzedaży praw (praw autorskich, licencji programu) będzie ich nieistnienie.

Gwarancja i rękojmia – wymiana, naprawa czy zwrot kasy?

Jeżeli zauważymy, że zakupiona przez nas rzecz posiada wady, powinniśmy poinformować o tym sprzedającego ze wskazaniem, naszych żądań, o których wspominałam powyżej.

Niestety dowolność wyboru jest przez ustawodawcę ograniczona przez kontruprawnienia sprzedającego. Obniżenia ceny lub zwrotu pieniędzy za zakup domagać się możemy dopiero wtedy, gdy sprzedawca będzie:

  • ociągał się z wymianą rzeczy wadliwej na wolną od wad, lub
  • gdy wady niezwłocznie (bez zbędnej zwłoki) nie usunie.

Ta zasada nie dotyczy jednak sytuacji, kiedy rzecz była już raz wymieniana albo naprawiana. Nie ma tu znaczenia, czy chodzi o tę samą, czy też inną wadę lub usterkę. W takim przypadku od razu możemy żądać od sprzedawcy obniżenia ceny lub zwrotu całości zapłaconej kwoty.

Ważne!

Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. Dla przykładu:

  • zepsuty pilot w nabytym telewizorze, czy 
  • spalona żarówka w samochodzie.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku sprzedaży konsumenckiej. W tym przypadku jedną ze stron umowy jest przedsiębiorca, np. sklep, a drugą osoba fizyczna (konsument). Konsument może dokonać wyboru pomiędzy naprawą rzeczy a jej wymianą na nową,. Bez względu na to jak zaproponuje sprzedawca. Wyjątkiem będzie sytuacja, kiedy wybrany przez konsumenta sposób doprowadzenia rzeczy do zgodności z umową wiązałyby się:

  • z nadmiernymi kosztami lub
  • było niemożliwe do zrealizowania, np. wnosimy o wymianę, ale producent wycofał już konkretny model telefonu ze sprzedaży.

Co z zamontowanym i zepsutym towarem?

Trzeba też wspomnieć o dość nowym uregulowaniu wprowadzonym w 2014 roku. Dotyczy ono wady rzeczy, która następnie została zamontowana a wobec której kupujący zażądał wymiany lub usunięcia wady. W takim przypadku kupujący może żądać od sprzedawcy także montażu oraz demontażu wadliwej rzeczy na jego koszt, chyba że koszt tych prac przewyższy cenę rzeczy sprzedanej. Kupujący będzie wówczas zobowiązany do pokrycia ceny demontażu i montażu w kwocie przewyższającej wartość zareklamowanego towaru.

W innych przypadkach, jeżeli kupujący korzysta z prawa rękojmi, w jego gestii jest dostarczenie wadliwej rzeczy do miejsca, które strony określiły w umowie, na koszt sprzedającego. Często zdarza się, że wadliwą rzecz należy przesłać pod wskazany przez sprzedającego adres. W takim przypadku, sprzedający sam przesyła uszkodzony towar do punktu naprawy (co zdarza się częściej), albo dokonuje tego kupujący, lecz koszty przesyłki pokrywa sprzedający.

Gwarancja i rękojmia – jaki jest termin na złożenie reklamacji?

Okres odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi wynosi 2 lata od wydania rzeczy. Wyjątkiem są nieruchomości. Tu okres ten wynosi 5 lat (wady zgłaszane są deweloperowi).

Inaczej może być przy sprzedaży rzeczy używanych. Sprzedający może ograniczyć tu swoją odpowiedzialność do jednego roku, lecz musi powiadomić konsumenta zanim dojdzie do zakupu rzeczy (zwykle przez wywieszenie informacji w sklepie).

Wiedział-nie powiedział- podstępne zatajenie wady

Jeżeli sprzedawca podstępnie wadę zataił tzn. wiedział o wadzie sprzedawanego samochodu, ale chcąc go szybko sprzedać, zataił przed kupującym wadę silnika, reklamację składać można bez względu na czas, w którym wada została wykryta.

Często mamy do czynienia z sytuacjami sprzedaży rzeczy uszkodzonej, także pojazdów. Oczywiście jasne jest, że w przypadku, kiedy kupujący o wadzie wiedział w chwili sprzedaży, nie może on następnie z tego powodu zgłaszać roszczeń z tytułu rękojmi. Może natomiast reklamować towar z powodu innej wady, która pojawiła się w ciągu wskazanych powyżej okresów, o której kupujący nie został poinformowany w chwili zakupu.

Okres, w którym wadę wykryto to jedno, okres na zgłoszenie reklamacji to drugie.

Jeżeli sprzedawca odpowiada za wady towaru przez dwa lata od wydania rzeczy, zaś usterkę zauważyliśmy w 24 miesiącu od otrzymania towaru (np. 14 czerwca 2018r.), to mamy jeszcze 12 miesięcy (14 czerwca 2019r.) na to, by taką wadę zgłosić. Tym samym okres, w którym możemy zareklamować towar wydłuży się w tym przypadku o całe 12 miesięcy. Oczywiście warto zgłosić reklamację nie czekając tak długo. Niemniej jednak w niektórych sytuacjach możliwość dochodzenia swoich uprawnień z tytułu rękojmi, jeszcze rok po wykryciu wady, może pomóc w zaoszczędzeniu na konieczności zakupu nowego sprzętu.

Reklamacja

Gwarancja i rękojmia – jak składać reklamacje?

Z pewnością forma pisemna jest najbardziej wskazana, chociaż oczywiście można to uczynić zanosząc wadliwy produkt do sklepu (jeżeli jest to możliwe) oraz wypełniając tzw. kartę reklamacji. Warto postarać się jednak, by odnotowano fakt odebrania wadliwego towaru a także treść żądań, jakie wnosimy (wymiana, naprawa, obniżenie ceny, zwrot gotówki). Istotnym elementem złożenia reklamacji jest wykazanie, że towar zakupiony został właśnie u tego sprzedawcy, u którego zgłaszamy reklamację.

To nie musi być paragon!

Ciągle pokutuje mit, że do zgłoszenia reklamacji potrzebny jest paragon. Otóż nie jest potrzebny. Niemniej jednak czymś musimy wykazać, że zakupiony towar pochodzi z danego sklepu. Może to być np.:

  • wyciąg z konta, z którego płaciliśmy za towar,
  • świadkowie, którzy towarzyszyli nam podczas zakupów,
  • maile z korespondencją od sprzedawcy.

Sprzedawca nie ma prawa uzależniać przyjęcia reklamacji od posiadania przez nas paragonu.

Gwarancja i rękojmia – czas rozpatrzenia reklamacji

Czas na rozpatrzenie reklamacji wynosi 14 dni. W ciągu tego okresu sprzedawca powinien poinformować kupującego o swoim stanowisku. Jeśli tego nie uczyni w tym czasie będzie to oznaczać, że reklamacja został uznana. Nawet gdy tak naprawdę wada towaru powstała z winy kupującego. Warto z tego powodu postarać się o potwierdzenie przyjęcia naszych żądań reklamacyjnych przez sprzedawcę, by uniknąć wątpliwości, kiedy dokładnie dokonano zgłoszenia. Czas 14 dni to czas, w którym kupujący powinien zostać poinformowany o stanowisku sprzedającego, nie zaś czas w którym odpowiedź dopiero wyszła od sprzedawcy.  Negatywna odpowiedź sprzedawcy w zakresie reklamowanego towaru otwiera nam drogę do sądowego dochodzenia roszczeń reklamacyjnych.

Mając taki zasób wiedzy o reklamacji i znając swoje prawa w tym zakresie, z pewnością uda nam się przejść przez niejedno postępowanie reklamacyjne. Oby takich było oczywiście jak najmniej. Warto znać swoje prawa, by przeciwstawiać się niedoinformowanym sprzedawcom lub takim, którzy sądzą, że wiedzą wszystko lepiej od nas. Dbajmy o siebie i o swoją świadomość prawną, gdyż jak wynika to z podstawowej zasady prawa: ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi.

Umów się z nami na 30 – minutową poradę online