Alimenty z zagranicy – jak skutecznie je wyegzekwować?

Pozwól, że zanim przejdziemy do tematyki dzisiejszego wpisu, jaką są alimenty z zagranicy oraz sposób ich egzekwowania, zacznę inaczej niż zwykle – od wprowadzenia z krótką ciekawostką.

Skuteczne egzekwowanie alimentów w Polsce wciąż jest prawdziwą zmorą naszego systemu prawa. Mimo że w tym zakresie nieustannie przeprowadza się kolejne zmiany, wprowadzając coraz to nowe rozwiązania (jak na przykład Fundusz Alimentacyjny czy też brzmiące obiecująco tzw. alimenty natychmiastowe), które mają zmniejszyć procent dłużników alimentacyjnych, statystyki mówią same za siebie. Problem z egzekwowaniem alimentów w Polsce dotyka coraz więcej osób. Ponadto zadłużenia alimentacyjne opiewają na coraz to większe kwoty. Według najnowszych danych rekordzista uchylający się od alimentów ma do spłaty aż 837 tys. zł!

Wydawać by się mogło, że skoro ściąganie alimentów w Polsce rodzi tak wiele problemów, nie ma sensu brnąć w egzekwowanie ich na gruncie międzynarodowym. Ale czy to faktycznie prawda? Czy na gruncie przepisów unijnych mamy do dyspozycji skuteczniejsze narzędzia do walki z dłużnikami alimentacyjnymi?

Myślę, że odpowiedź na to pytanie naturalnie wyniknie z poniższego wpisu. Aby omówić go możliwie jak najdokładniej i kompleksowo, odpowiem w nim na następujące pytania:

Kiedy mamy do czynienia z alimentami o charakterze transgranicznym?
Jakie przepisy mają zastosowanie, gdy zobowiązany do płacenia alimentów mieszka w Anglii?
Czy istnieje skuteczny sposób na egzekwowanie alimentów z zagranicy?
Jak wygląda procedura ściągania alimentów transgranicznych?
Jakich dokumentów będziesz potrzebować?
Dlaczego warto egzekwować alimenty z zagranicy za pośrednictwem polskich sądów?

Przeczytaj także: Alimenty natychmiastowe – dla kogo i ile wyniosą?

Kiedy mamy do czynienia z alimentami o charakterze transgranicznym?

O egzekucji alimentów o charakterze transgranicznym mówimy wtedy, gdy zobowiązany do płacenia świadczenia oraz uprawniony do nich mieszkają w dwóch różnych państwach. Aby można było wszcząć postępowanie w tej sprawie, państwa te powinny mieć podpisaną umowę międzynarodową.

W przypadku państw należących do Unii Europejskiej nie ma większego problemu ze znalezieniem informacji na ten temat. Łączy je bowiem Rozporządzenie Rady (WE) Nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 roku w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U.UE.L.2009.7.1). Na podstawie tego aktu normatywnego obywatele państw członkowskich mają m.in. możliwość dochodzenia roszczeń alimentacyjnych z zagranicy. Ponadto umożliwia on wystosowanie wniosku o ustalenie adresu dłużnika alimentacyjnego przebywającego w krajach UE. Wówczas jedyną konieczną rzeczą, jakiej wymaga się od wnioskodawcy, jest podanie kraju jego miejsca pobytu.

Jakie przepisy mają zastosowanie, gdy zobowiązany do płacenia alimentów mieszka w Anglii?

31 grudnia 2020 roku Wielka Brytania oficjalnie wyszła ze wspólnoty UE. W związku z tym w stosunkach pomiędzy Polską a Wielką Brytanią nie stosuje się już prawa wynikającego z regulacji unijnych, a Anglia w jakichkolwiek relacjach traktowana jest jako państwo trzecie. W sprawach rodzinnych – jak na przykład dochodzenie alimentów – zmieniły się podstawy prawne do podejmowania jakichkolwiek czynności w tym zakresie, jednak wciąż są one możliwe do zrealizowania. Należy mieć jednak na uwadze, że ich skuteczność oraz szybkość może być znacznie niższa w porównaniu do czynności podejmowanych w ramach UE.

Przeczytaj także: Brexit a sprawy rodzinne.

Skuteczny sposób na wyegzekwowanie alimentów z zagranicy

Jeśli problem niepłaconych alimentów dotyczy również Ciebie i wiesz, że dłużnik wyjechał z Polski – Twoim pierwszym krokiem powinno być złożenie wniosku o wykonanie orzeczenia w sprawie zobowiązań alimentacyjnych. Aby jednak było to możliwe, opóźnienie w zapłacie alimentów musi wynosić co najmniej 2 miesiące. Wniosek ten należy złożyć do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela (uprawnionego do alimentów). Po jego złożeniu sąd powinien co do zasady skontaktować się z Tobą w celu opracowania treści pisma, które będzie kierowane w tej sprawie dalej.

Pamiętaj!

Egzekwowanie alimentów może mieć miejsce tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Może być to wyrok, postanowienie lub ugoda. Ważne jest to, aby z pisma tego wynikała wprost kwota, jaką zobowiązany powinien płacić z tytułu alimentów.

W tym miejscu warto również dodać, że w zakresie sprawy o egzekwowanie alimentów z zagranicy możesz liczyć na pomoc pracowników polskich sądów. W szczególności, jeśli masz problem z wypełnieniem wniosku lub chcesz wiedzieć, jak wygląda cała ta procedura. A wszystko po to, aby chronić interes strony uprawnionej do alimentów. Sąd oraz jego pracownicy są zobowiązani do czuwania nad tym, aby wszelkie dokumenty w sprawie zostały zgromadzone oraz były one kompletne.

Ile zapłacisz za wniosek o wykonanie orzeczenia w sprawie zobowiązań alimentacyjnych?

Procedura ta jest całkowicie bezpłatna. Zarówno złożenie samego wniosku rozpoczynającego postępowanie, jak i koszty późniejszych tłumaczeń przysięgłych nie są pokrywane z kieszeni wnioskodawcy.

Wyegzekwowanie zasądzonych już alimentów z zagranicy – jakie dokumenty należy przygotować?

To, jakich dokumentów będzie potrzebował od Ciebie sąd, w praktyce zależy od placówki, w jakiej składasz swój wniosek. Jednak z doświadczenia mogę powiedzieć, że najczęściej dokumentami, jakimi należy dysponować, składając wniosek o wyegzekwowanie alimentów z zagranicy, są:

odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego alimenty,
zestawienie zaległości alimentacyjnych (z podaniem daty sporządzenia oraz wskazaniem kwot należnych od dłużnika i tych otrzymanych),
odpis aktu urodzenia dziecka (jeśli świadczenie alimentacyjne należy się jemu),
zaświadczenie o zarobkach rodzica.

Dlaczego warto egzekwować alimenty z zagranicy za pośrednictwem polskich sądów?

Uprawniony do alimentów nie ma obowiązku wskazywania adresu zagranicznego dłużnika alimentacyjnego – wystarczy wiedzieć, w jakim kraju obecnie przebywa.
Wniosek i całe postępowanie o dochodzenie roszczeń alimentacyjnych w procedurze transgranicznej są bezpłatne.
Wnioskodawca nie musi posiadać pełnomocnika w państwie, w którym znajduje się zobowiązany do płacenia alimentów.
Możliwe jest otrzymanie wsparcia i pomocy w zakresie wszczęcia i w trakcie całego postępowania od sądów polskich.