Czego dotyczy nowa ustawa o delegowaniu kierowców?

W dniu 19 sierpnia 2023 r. weszła w życie ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym z dnia 28 lipca 2023 r. Ustawa określa zasady delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Polski. Reguluje również m.in. kwestie kontroli przestrzegania przepisów o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczpospolitej oraz realizacji obowiązków informacyjnych związanych z delegowaniem kierowców. Zawarte w ustawie są też regulacje dotyczące postępowania związanego z realizacją lub składaniem wniosków o powiadomienie o decyzji o nałożeniu na przewoźnika drogowego delegującego kierowcę na terytorium RP i z tego terytorium administracyjnej kary pieniężnej lub grzywny administracyjnej. Przestrzeganie powyższych regulacji będzie podlegało kontroli przez inspektorów ITD (Inspektorat Transportu Drogowego) oraz Inspektorów Pracy, sprawdzających poprawność płac.

Brak zgłoszenia delegowanego kierowcy może wiązać się z karą 500 zł dla kierowcy i 6 000 zł dla przewoźnika. Z kolei błędy spowodowane brakiem wszystkich informacji lub dotyczące danych są zagrożone karą 4 000 zł, więcej o sankcjach za niedopełnienie obowiązków poniżej.

Dodatkowo, ustawa wprowadziła obowiązek zgłoszeń od stycznia 2025 r. wszystkich przewozów, które są wykonywane na podstawie polskich zezwoleń, do systemu SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu).

Jak będą rozliczani kierowcy w transporcie międzynarodowym?

Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych ustawą o delegowaniu kierowców jest ustalenie nowej i stałej stawki „wirtualnej diety” dla wszystkich krajów. Stanowi ona 60 euro – kwota ta obniża podstawę składek ZUS i  pomniejsza zaliczkę na podatek dochodowy.

Podniesienie kwoty „wirtualnej diety” (jest to roboczy termin określony wyłącznie na potrzeby obliczeniowe, który przyjął się w środowisku transportowym) do 60 euro w porównaniu ze stawkami obowiązującymi wcześniej jest korzystne dla firm transportowych. Zasadniczo może to oznaczać redukcję kosztów pracowniczych.

Regulacja prawna „wirtualnej diety” – art. 26g pkt 1 ustawy o delegowaniu kierowców – stanowi, że w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne nie wchodzi kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Jeżeli mowa o konkretnych zaoszczędzonych kwotach przez firmy transportowe, to będą się one wahać w granicy od 50 do 500 zł na miesiąc. Zaoszczędzone pieniądze będą zależeć przede wszystkim od tego, jaka jest ustalona z kierowcą kwota wynagrodzenia w kwocie netto lub brutto, oraz wysokość stawki, od której aktualnie firma transportowa odprowadza składki.

Największej redukcji kosztów pracowniczych mogą spodziewać się firmy transportowe naliczające składki od kwoty wyższej niż przeciętne wynagrodzenie dla kierowcy (wynoszące 6 935 zł w 2023 r.).

Wzrost opłat drogowych w krajach Europy

Skala podwyżek opłat drogowych będzie znacząca. Jest to spowodowane wdrożeniem dyrektywy UE 2022/362 tzw. dyrektywie o Eurowiniecie. Jej przepisy zmieniają metody ustalania wysokości opłat i nie dopuszczają czasowych zezwoleń. Dotychczasowe winiety (jest to opłata drogowa za przejazd płatnymi drogami i autostradami) były pozbawione limitu przejechanych kilometrów, co mogło zachęcać przewoźników do wykonywania jak największej ilości kursów, a w konsekwencji przyczyniało się do zwiększenia emisji zanieczyszczeń. Unia Europejska postanowiła więc wprowadzić regulacje, która uzależnia wysokość opłaty drogowej przede wszystkim od liczby przejechanych kilometrów.

Podwyżki opłat drogowych dotyczą wszystkich europejskich przewoźników.

Nowe obowiązki dla przewoźników

Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy delegującego kierowcę do Polski jest zgłoszenie jego delegowania. Musi to mieć miejsce najpóźniej w momencie rozpoczęcia delegowania. Do tego celu służy interfejs publiczny połączony z systemem IMI (System wymiany informacji na rynku wewnętrznym). Delegowany kierowca powinien posiadać przy sobie odpowiednią dokumentację. Za jej przygotowanie i powierzenie kierowcy odpowiedzialny jest pracodawca.

W sytuacji, kiedy przewoźnik delegujący kierowcę jest przedsiębiorcą z kraju trzeciego (nie jest członkiem UE), ma on obowiązek zgłoszenia delegowania do Państwowej Inspekcji Pracy. Najwygodniej to zrobić przy pomocy formularza elektronicznego. Należy dokonać tego najpóźniej w momencie rozpoczęcia delegowania.

Do kogo nie stosuje się zapisów ustawy o delegowaniu?

Przepisów ustawy nie stosuje się do kierowców delegowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

• do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej albo agencją wynajmującą personel, który skierował kierowcę do pracodawcy użytkownika;
• z Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlementu europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z dnia 15 lipca 2020 r.

Dodatkowo wyróżniono wyłączenie dotyczące delegowania kierowców z terytorium RP. Dotyczy to pracowników delegowanych:

• do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę z terytorium Polski;
• przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej;
• na terytorium Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2020/1057.

Jakie będą konsekwencje niedopełnienia obowiązków zawartych w ustawie?

Za niedopełnienie przewidzianych w ustawie obowiązków przewidywany jest szereg sankcji takich jak:

• grzywna w wysokości 500 zł – w przypadku nieokazania w trakcie kontroli drogowej kopii zgłoszenia delegowania (dla kierowcy);
• kara pieniężna w wysokości 3000 zł dla podmiotu, który świadomie wiedział, lub powinien wiedzieć, że zlecone przez niego usługi transportu drogowego naruszają przepisy o delegowaniu kierowców;
• kara pieniężna w wysokości od 4 000 do 7 000 zł za każde naruszenie (przyznawane przewoźnikowi drogowemu, w związku z naruszeniem obowiązków lub warunków określonych w ustawie).

Podsumowanie

Wprowadzone regulacje dotyczące delegowanych kierowców wprowadzają bardzo istotne zmiany w dziedzinie transportu drogowego.

Przedstawione w artykule nowe regulacje prawne mogą wiązać się z różnymi skutkami dla przedsiębiorców – dla jednych będą one bardziej istotne, a dla drugich mniej. Mimo wszystko z pewnością każdy podmiot, zajmujący się zawodowo transportem musi mieć te zmiany na uwadze i się z nimi zapoznać.

Nasza Kancelaria zajmuje się m.in. obsługą firm transportowych oraz wspiera przedsiębiorców, pomagając dostosować prowadzoną przez Klientów działalność gospodarczą do nowych regulacji prawnych – w tym celu serdecznie zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub mailowego!