Tarcza Antykryzysowa 3.0, czyli odwieszenie terminów sądowych i nie tylko

Tematem dzisiejszego wpisu jest Tarcza Antykryzysowa 3.0. Chodzi oczywiście o ustawę z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Kolejna tarcza, tym razem trzecia. Ustawa zmienia ponad 40 ustaw, w tym i wcześniejsze „tarcze”. Aby nie pogubić się w gąszczu prawniczej paplaniny, zamieszam tylko te najistotniejsze zmiany.

Odwieszenie terminów sądowych i procesowych

Ustawa uchyla art. 15zzs w specustawie z 2 marca 2020 r., co oznacza koniec sielanki. Terminy trzeba będzie liczyć. Pamiętamy, że przepis 15 zzs zawieszał wszystkie terminy sądowe i procesowe z dniem 31 marca 2020r. Natomiast te które miałyby rozpocząć bieg po 31 marca 2020r. w ogóle się nie rozpoczynały. Zatem, jeśli doręczenie pisma sądowego nakładającego obowiązek na stronę do dokonania jakiejś czynności nastąpiło przed 31 marca 2020 r. i bieg terminu już się rozpoczął, to po uchyleniu przepisu art. 15zzs stronie pozostanie czas krótszy o dni, jakie upłynęły od doręczenia do 31 marca 2020 r.

Natomiast termin na wykonanie zarządzenia doręczonego po 31 marca zacznie bieg dopiero z uchyleniem przepisu.

Zgodnie z nowelą terminy w postępowaniach, których bieg nie rozpoczął się w związku z ich zawieszeniem, rozpoczynają bieg po upływie siedmiu dni od dnia wejścia w życie tarczy 3.0. Zaś terminy, których bieg uległ zawieszeniu, zaczną biec dalej po upływie siedmiu dni od wejścia w życie noweli. Trzeba na to uważać, bo oba rozwiązania mają nieco inne skutki praktyczne i odnoszą się do różnych sytuacji. Przypomnijmy, na wniesienie skargi do WSA podatnik zasadniczo ma 30 dni od doręczenia decyzji.

Termin przedawnienia biegnie dalej

Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy rozpoczyna się bieg:

przedawnienia karalności czynu oraz
przedawnienia wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia.

Modyfikacje w zakresie przeprowadzania rozpraw w postępowaniu cywilnym

Ustawodawca dał sądom możliwość przeprowadzania rozpraw na odległość przy użyciu urządzeń z bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Uczestnicy nie muszą przebywać w budynku sądu. Z wyjątkiem, gdy przeprowadzenie rozprawy bez tych urządzeń nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia uczestników. A więc klasyczne rozprawy nie są wyłączone. Ma być tylko zachowana ostrożność przeciwepidemiczna. Przewodniczący może także zarządzić przeprowadzenie postępowania niejawnego zamiast rozprawy lub posiedzenia jawnego, jeżeli mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczących i nie można przeprowadzić ich na odległość, a żadna ze stron nie sprzeciwiła się przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia ich o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne. Nowością jest także udział składu sędziowskiego w rozprawie za pośrednictwem komunikacji elektronicznej, czyli z dala od sali rozpraw. Nie, nie, rozprawa nie będzie odbywać się w ogóle bez udziału sądu. Pozwolili zostać na sali przewodniczącemu i referentowi sprawy. 🙂

A i wyrażać swoje stanowisko będzie można na piśmie, jeżeli postępowanie dowodowe zostanie przeprowadzone w całości. Wówczas sąd będzie mógł wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym.

Tarcza Antykryzysowa 3.0 – zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy na dzieci do 8 roku życia, które nie mogą uczęszczać do żłobków lub przedszkoli, a także szkół zostaje wydłużony. Ale tylko w odniesieniu do dzieci niepełnosprawnych. W okresie od 25 maja do 14 czerwca 2020 r. z dodatkowego zasiłku opiekuńczego przysługującego z powodu zamknięcia lub ograniczenia funkcjonowania placówek oświatowych mogą skorzystać jedynie rodzice dzieci niepełnosprawnych oraz opiekunowie niepełnosprawnych osób dorosłych. Zasiłek ten będzie przysługiwał również w sytuacji, gdy mimo otwarcia np. przedszkola czy żłobka rodzic nie zdecyduje się posłać niepełnosprawnego dziecka do placówki i będzie sprawował nad nim osobistą opiekę. i obowiązuje do 24 maja 2020r. Po tej dacie pracodawca może żądać stawienia sie w pracy.

Jak dotąd miesięczny zasiłek opiekuńczy oraz miesięczny dodatkowy zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Uniemożliwienie rodzicom zdrowych dzieci skorzystania z przedłużonej możliwości pobierania zasiłku opiekuńczego na zdrowe dzieci stanowi oczywisty błąd w ustawie. Jednak z pewnością nie zostanie on naprawiony przed 25 maja 2020r. Zus jest w kropce.

Emerytury czerwcowe obliczane tak jak te z maja 2020r.

Osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu otrzymują zwykle nawet o 300 złotych niższe świadczenia niż ci, którzy emerytami stają się w innych miesiącach roku. Nie wdając się w szczegóły zróżnicowanie zasad ustalania wysokości emerytury jest ściśle powiązane ze sposobem waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego, stanowiących podstawę obliczenia tego świadczenia. (Wynika to z art. 25 i art. 25a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). W konsekwencji złożenie wniosku o emeryturę (ustalenie jej wysokości) w czerwcu, skutkuje niższym wymiarem tego świadczenia, w porównaniu do wniosków złożonych w pozostałych jedenastu miesiącach roku. Ale w tym roku ma być inaczej. Rząd w tarczy 3.0 zdecydował, że waloryzacja składek ma być dokonywana w taki sam sposób, jak przy ustalaniu emerytur w maju 2020 r. Pod warunkiem, że będzie to korzystniejsze dla ubezpieczonego.

Zwolnienie z ZUS nawet w przypadku opłacenia składek

W przypadkach, o których mowa w art. 31zo ust. 2a i 2b ustawy zmienianej w art. 46, zwalnia się z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za kwiecień i maj 2020 r. także wówczas, gdy należności te zostały opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zaliczeniu na poczet przyszłej składki.

Rozszerzenie zwolnienia z ZUS – Tarcza Antykryzysowa 3.0

Tarcza wprowadza dalsze rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o zwolnienie ze składek ZUS. Chodzi o osoby:

prowadzące działalność gospodarczą i korzystające z tzw. ulgi na start oraz
osoby których przychód był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., ale ich dochód z tej działalności w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek nie był wyższy niż 7000 zł.

Zmiany w funduszu alimentacyjnym

Tarcza Antykryzysowa 3.0 podwyższa do 900 zł dochód rodziny w przeliczeniu na osobę jako kryterium dochodowe do otrzymywania zasiłku alimentacyjnego. Dobra wiadomość dla wszystkich wychowujących dzieci, których wyższy dochód nie będzie przekreślał możliwości skorzystania z tego świadczenia.

Uregulowania antylichwiarskie – Tarcza Antykryzysowa 3.0

Niezwykle pomocne przepisy zwiększające ochronę osób znajdujących się w trudnym położeniu. Ustawa wprowadza nieważność umowy, w której osoba fizyczna zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie roszczeń niewynikających z prowadzonej przez tą osobę działalności gospodarczej lub zawodowej czyli tzw. umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie, oraz zakaz żądania od osoby fizycznej, co najmniej dwukrotności maksymalnej wysokości kosztów pozaodsetkowych lub co najmniej dwukrotności stopy odsetek maksymalnych określonych w ustawie.

Nieważna jest umowa, w której osoba fizyczna zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości służącej zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z tej lub innej umowy niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, w przypadku gdy:

1) wartość nieruchomości jest wyższa niż wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych powiększonych o wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od tej wartości za okres 24 miesięcy lub

2) wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych nie jest oznaczona, lub

3) zawarcie tej umowy nie zostało poprzedzone dokonaniem wyceny wartości rynkowej nieruchomości przez biegłego rzeczoznawcę.

Nadto wierzyciel jest uprawniony do złożenia wniosku w sprawie licytacji lokalu mieszkalnego. Jednak tylko, jeżeli wysokość egzekwowanej należności głównej stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania.

Doskonały „stop” dla tych wszystkich, którzy żerują na ludzkim nieszczęściu. Na osobach, które wskutek epidemii straciły pracę i popadły w zadłużenie. Przez co starały się bornić nieskutecznie chwilówkami.

Zmiana art. 304 kodeksu karnego

Celem tej zmiany jest dostosowanie przepisu do ścigania typowych współczesnych przestępstw lichwiarskich. Czyli tzw. pożyczek „chwilówek”, w wyniku których pokrzywdzeni tracą czasem dorobek całego życia. Z uwgi na to, że nie spłacili w terminie pożyczek na stosunkowo niewielką kwotę.

Nastąpi zróżnicowanie poziomu ochrony w zależności od tego, czy pokrzywdzony jest przedsiębiorcą czy konsumentem. Ponadto nowa treść tego przepisu pozwoli na wyeliminowanie problemów dowodowych. Chodzi o problem z wykazaniem dlaczego osoby starsze lub niedołężne, których sytuacja materialna jest trudna znajdują się w przymusowej sytuacji.

Warto ten przepis tutaj przytoczyć w całości. Wchodzi w życie w poniższym brzmieniu 30 maja 2020r.

Art.304 kk

1. Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Kto, w zamian za udzielone osobie fizycznej świadczenie pieniężne wynikające z umowy pożyczki, kredytu lub innej umowy, której przedmiotem jest udzielenie takiego świadczenia z obowiązkiem jego zwrotu, niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, żąda od niej zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

3. Tej samej karze podlega, kto, w związku z udzieleniem osobie fizycznej świadczenia pieniężnego wynikającego z umowy pożyczki, kredytu lub innej umowy, której przedmiotem jest udzielenie świadczenia pieniężnego z obowiązkiem jego zwrotu, niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, żąda od niej zapłaty odsetek w wysokości co najmniej dwukrotnie przekraczającej stopę odsetek maksymalnych lub odsetek maksymalnych za opóźnienie, określonych w ustawie.